Kompost Solucanları İle Öğrenciler Bilime Teşvik Edilebilir Mi?

Kompost Solucanları Okullarda BTMM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik)’i teşvik eder.
Okullarda yapılacak bir solucan kompostu projesi, BTMM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) gibi alanlarda öğrencilere birçok fırsat sağlayacaktır. Okul müfredatları genellikle solucanların yaşam döngüsünü ele alır. Bu proje öğrencilere pratik bir deneyim kazandırıp, okulda sahip oldukları bilgiyi pekiştirecektir. Proje amacıyla kullanılan bir kompost kutusu, öğrencilerin okulda üretilen organik gıda atıklarını kullanıp onlardan kompost elde etmelerini sağlayacaktır. Bu proje sayesinde solucan dışkısı yani bitkilerin büyümesi için kullanılan gübre elde edilir. Solucan gübresinin satışa sunulması durumunda projeden para da kazanılabilir.
Projeyi Düzenleyin
Öğretmenler projenin kapsamını ve hangi BTMM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) unsurlarını içereceğini özenle seçebilirler. Bir proje için en az bir solucan kutusu ve öğrenciler tarafından toplanılmış atıkların olması gerekli. Proje kapsamında bazı BTMM dalları kullanılabilir, örneğin matematik kullanılarak, proje öncesi ve sonrasındaki çöp hacmi ölçülebilir. Solucan anatomisi kullanılarak ayrışma işlemi veya fen bilgisi kullanılarak hayvancılık gibi parametreler proje kapsamında öğrenilebilir. Proje şunları içermelidir;
Birden fazla sınıf, bütün bir okul, okul kafeteryası(mühendislikler; çünkü daha büyük kompost projeleri daha karışık bir hal alır) kullanılarak proje genişletilebilir.
Bir iş planı hazırlanıp, bitmiş solucan kompostu satılabilir. Matematik kullanılarak başa baş-noktası (bir ekonomi ya da işletmede toplam maliyet ya da harcamaların toplam gelirle eşit olduğu noktaya denmektedir. Bu noktada ne bir kâr ne de bir zarar vardır.) ve kazanç miktarı belirlenebilir.
Teknoloji kullanılarak kompostlama ile ilgili otomasyon sistemleri icat edilebilir.
Fen ve Matematik kullanılarak, solucan nüfusu, büyüklüğü, çöp miktarı, bitmiş kompost miktarı ve üreme gibi bölümler hesaplanabilir.
Bir Sınıfa Kompostlama Projesi Nasıl Kurulur?
Öncelikle, kompost kutusu için bir yer seçin. Eğer varsa, en iyi yer okul serası veya bahçesi olacaktır. Yoksa okul arazisinde, açık havada korunaklı bir yer bulun kompost kutusunu koyun. Ayrıca, kompost kutusunu okulun iç mekânlarına da koyabilirsiniz ancak, bununla birlikte, okulda istenmeyen kokular oluşabilir.
Okul programlarında özellikle projenin kullanım kolaylığı önemlidir. Öğrenciler okulda proje ile uğraşırken kıyafetlerini kirletmemelidir. Solucan kutusu suyu iyi süzmeli ve solucan humusu kolay toplanılabilir olmalıdır. Bu yüzden tabla bazlı, kompost kutusu öneriyoruz. Tabla bazlı kompost sisteminde en alttaki tepsinin içine solucan ve toprak konulup, solucanlara yiyecek verilir, tabla dolduğunda alttaki tablanın üstüne delikli bir tabla konulup aynı işlem gerçekleştirilir, bu şekilde solucanlar alttaki tabladan üsteki tablaya doğru gider, alttaki tabladan humus alınıp aynı işlemler gerçekleştirilir.
Alternatif olarak, yerel nalburdan dış mekânlar için bir kompost kutusu satın alınabilir. Bunun dışında çivi ve ahşap kullanarak kendi solucan kutunuzu yapabilirsiniz.
Büyük Gün
Büyük gün kompost kutusu alındıktan sonra solucanların geldiği gündür. Solucanlar gelmeden önce yuvalarının hazır olduğundan emin olun. Solucanlar ilk geldiği zaman biraz sıska ve kurumuş olabilirler. Ne kadar hızlı güzel, nemli ve karanlık yuvalarına dönerlerse onlar için o kadar iyi olur. Bu yüzden onları kutuya koymaya hazır olun.
Öğrencilerden solucanları toprağın üstüne yerleştirmelerini isteyin. Solucanların derilerinden nasıl nefes aldıklarını açıklayın. Bu nedenle, hava alabilmeleri için tünelleri toprağın altına yapmaları gerekir. Eğer öğrenciler onları gömerlerse, solucanlar nefes alamazlar.
Bunun dışında kutunun kapağını bir süre kapalı tutun. Öğrencilere solucanların ışıktan korkan canlılar olduğunu açıklayın. Sonra, solucanların üzerine bir ışık tutun ki solucanlar toprağın derinliklerine doğru daha hızlı kazı yapsınlar. Tüm solucanların toprağın derinliğine doğru ne kadar sürede gittiğini bulun ve bu süreci fotoğraflayın.
Düzenli Besleme
Solucanların sevdiği besin türlerini tartışın. Meyve ve sebzeler hem insanlar hem de solucanlar için sağlıklıdır. Solucan deposunda abur cubur, et, yağ ve süt ürünlerine izin vermeyin. Öğrenciler büyük parçalı artıkları küçük parçalara ayırmalı. Büyük parçaların yüzey alanı ile küçük parçaların yüzey alanını tartışın. Artıklar gömüldüklerinde daha hızlı parçalanırlar, peki neden? Ayrıştırma işlemi nasıl çalışır?
Öğrencileri hijyen konusunda bilgilendirin. Yiyecek artıklarını, solucanları veya kompost kutusunu elledikten sonra ellerini iyice yıkasınlar.
Birkaç aydan sonra öğrenciler solucan gübresini toplayabilirler. Toplanılan bu gübre sınıftaki bitkilere uygulanabilir veya satılabilir. Son olarak, solucanlar hafta sonları yalnız bırakılabilirler ancak bazı kimseler uzun tatil aralarında solucanlara göz kulak olmalı.
Kaynak: Ekoloji Dünyası