Bilim Kafası

Top Menu

  • Giriş
  • Yazar Olun
  • Makalelerim
    • Çıkış Yap

Main Menu

  • Anasayfa
  • Güncel
  • Bilim ve Teknoloji
    • Çevre
    • Enerji
    • Tıp
    • Uzay
    • Tasarım
    • Internet
      • E-Ticaret
      • Mobil
  • İnovasyon
    • Arabalar
    • Giyilebilir Teknoloji
    • Robotik
    • Yapay Zeka
  • Mimarlık
  • Kültür
  • BiKa Takım
Sign in / Join

Login

Welcome! Login in to your account
Lost your password?

Lost Password

Back to login
  • Giriş
  • Yazar Olun
  • Makalelerim
    • Çıkış Yap

logo

Bilim Kafası

  • Anasayfa
  • Güncel
  • Bilim ve Teknoloji
    • Çevre
    • Enerji
    • Tıp
    • Uzay
    • Tasarım
    • Internet
      • E-Ticaret
      • Mobil
  • İnovasyon
    • Arabalar
    • Giyilebilir Teknoloji
    • Robotik
    • Yapay Zeka
  • Mimarlık
  • Kültür
  • BiKa Takım
  • Şifrelerin Bilgisayarlar Tarafından Çözülmesi Ne Kadar Vakit Alır?

  • Görme Engelliler İçin Yapılan Gen Terapisi Kobay Fareler Üzerinde İşe Yaradı!

  • Kahve Çekirdeği Bileşenlerinin Prostat Kanserini Önlediği Ortaya Çıktı!

  • Tıbbi Malzemeler Artık Dronelar Aracılığıyla Taşınacak!

  • 2019 Yılı Online Alışveriş İçin Devrim Gibi Bir Yıl Olacak

  • Yapay Zeka, Avukatlara Karşı: Yapay Zekanın Geleceği ve Hukuk

  • Kişiselleştirilmiş Öğrenme: Gelecekte Yapay Zeka ve Eğitim

  • Araştırmacılar Çocuklarda Erken Otizm Tespiti İçin Kan ve İdrar Testleri Üzerinde Çalışıyor!

GüncelTıp
Home›Güncel›Stres ile Yaşamak Kulağa Geldiği Kadar Kötü Olmayabilir!

Stres ile Yaşamak Kulağa Geldiği Kadar Kötü Olmayabilir!

Tarafından Bilim Kafası
Aralık 16, 2019
347
0
Share:

Stres, hayatın kaçınılmaz bir parçası olup daima kişiyle birliktedir. Rahat bir şekilde gözler kapalı uzanıldığında bile, bir stres deneyimi yaşanıyordur. Çünkü vücut, fonksiyonlarını sürdüren ayrı bir dünyadır. Zaman zaman karmaşık fonksiyonlar görmesine rağmen; beyin, sürekli çalışmakta; kalp, sürekli aralıklarla ve durmadan kan pompalamakta; ciğerler, içindeki havayı boşaltmakta ve yerine temiz hava doldurmaktadır. Bu yüzden teknik anlamda herkes devamlı stres deneyimi yaşamakta; çünkü, günlük hayatta yapılacaklar listesine devamlı bir şeyler eklenmektedir.

Bireyin normal hayatına devam edebilmesi için, bir miktar stres gereklidir. Hayat uzun süre sakin ve sorunsuz gidince, insanlar sıkılır ve heyecan ararlar; bir casusluk filmine gider, spor yapar ya da başka insanlarla etkileşimde bulunurlar. Sinir sisteminin gerektiği gibi işlevini yerine getirebilmesi için, görünürde belli bir uyarım miktarına ihtiyacı vardır. Ancak çok yoğun ve uzayan stresin de yıkıcı fizyolojik ve psikolojik etkileri olabilir.

Kaynak: Pixabay

Stres her zaman olumsuz bir etken değildir. Zaman zaman yaşama renk katan etkili bir güdüleyici olabilmektedir. Ne olimpiyatlara katılan atletler normal olarak antrenmanlarda rekor kırarlar, ne de aktörler sahne provalarında en yüksek başarıyı gösterirler. Onlar hepimizin yaptığı gibi, en yüksek performanslarına meraklı seyircilerin önüne çıkmanın verdiği stres sayesinde kavuşurlar. Ameliyat odasında ameliyat yapan bir operatör, o kadar stres altındadır ki kalp atışları bir hayli hızlanır. Fakat bu iyi bir şeydir; çünkü hiç kimse böyle kritik bir anda gevşemiş bir doktora ameliyat olmak istemez. Dolayısıyla başarılı insanlar, streslerini yapıcı enerjiye ve yaratıcı güce dönüştürürler.

Stres Sırasında Neler Oluyor?

Strese tepki esas olarak fiziksel olduğu için, stres anında vücutta neler oluştuğunu bilmek gerekir. Bir milyon yıl öncesinden bir örnekle açıklamak gerekirse; mağarada ateşin başında oturan bir kişi, kendi fiziksel gayreti sonucu elde ettiği yiyeceği zevkle yerken, yakınına bir hayvanın yaklaştığını fark eder. Başını çevirince vahşi bakışlı, sivri dişli bir kaplanın kendisine doğru gelmekte olduğunu görür. O an bedeninde önemli değişiklikler oluşur.

Kendini tehlikeden korumak için dövüş veya kaç tepkisi harekete geçer. Doğuştan var olan bu otomatik tepki, bedende oluşan şu değişikliklerle tanımlanmaktadır: Kaplanın varlığını beyin algılar algılamaz bedene adrenalin salgılanır; bu da bir çok fiziksel değişikliğin ortaya çıkmasına neden olur. Göz bebekleri göze daha çok ışık girmesi ve daha iyi görebilmek için büyür; çünkü tehlike anında daha iyi görmeye gereksinim duyulur. Mideye ağız salgıları gitmemesi için ağız kurur. Bunun sonucu olarak sindirim sisteminin çalışması durur ve sindirim sistemindeki kan, doğrudan kaslara ve beyne gider. Bu da stres anında niçin midede kelebekler uçuşuyor gibi hissedildiğini açıklamaktadır. Harekete geçmeye hazırlık olarak boyun ve omuz kasları gerilir. Gevşek kaslara göre, gerilmiş kaslarla atak yapmak daha kolaydır. Kaslara daha çok oksijen gitmesini sağlamak için daha çok nefes alınır. Kalp atışı hızlanır ve kan basıncı artar; böylece vücudun çeşitli bölgelerine daha çok oksijen gider. Vücudu normal ısıya döndürmek için daha çok terlenir. Vücut ne kadar çok enerji yakarsa o kadar çok terler. Karaciğer, kaslara ani bir enerji akımı sağlamak için glikoz salgılar. Kanı koyulaştırmak için dalak, depo etmiş olduğu kan hücrelerini serbest bırakır ve kan dolaşımına kimyasal maddeler karışır. Bu işlem kanın normal zamankinden daha çabuk pıhtılaşmasını sağlar. Öyle ki, herhangi bir yaralanma durumunda kanama daha çabuk duracaktır. Ayrıca vücudun mikrop kapmaya karşı dayanıklılığı da artacaktır.

Günümüzde de vücut tehlikeye karşı bu otomatik tepkileri göstermektedir. Her gün karşılaşılan birçok durumda beyindeki hipotalamus, diğer bir deyişle stres merkezi harekete geçmekte ve yukarıda sayılan değişiklikleri gerçekleştirmektedir. Bugün insanlar, trafik sıkıştığında veya kızgın bir patron karşısında, önceki zamanlarda yaşamış insanların vahşi bir hayvan karşısında göstermiş olduğu tepkileri göstermektedir.

Strese karşı oluşan tepkiler, tehlike karşısında dövüşmek veya kaçmak için oluşmaktadır. Bu iki karardan ister dövüşme ister kaçma kararı verilsin hiç farketmez; iki durumda da bedenin uyanıklığa ve fazladan enerjiye ihtiyacı olacaktır. Fakat modern dünyada bu tepkilerin yanlış yönetilmesi yüzünden bir bedel ödenmektedir. Ya dövüşme ya da kaçmayı seçen mağara adamlarından farklı olarak günümüzdeki insanlar, stres yaratan olaylara karşı doğrudan tepkilerini göstermeyip içine atmaktadır. Söz gelimi, kişi patronuna kızdığında onun tarafından kendisine karşı gelmeye ne kadar zorlanırsa zorlansın, ona karşı gelmez. Ama unutulmamalı ki, fiziksel değişiklikler sonucu yükselen tansiyonun normal seviyesine düşmesi gerekmektedir.

Kaynak: Pixabay

Stres Yönetimi Stratejisi

Stresin tümüyle yaşamın dışında bırakılması söz konusu değildir. Aşırı stres bitkinlikle birlikte birçok sağlık sorununa yol açarken; yetersiz dozdaki stres de sıkıntı, motivasyon eksikliği ve miskinliğe neden olur. Neşe, güven duygusu, enerji, hareketlilik ve yüksek performans gibi herkesin arzuladığı nitelikler uygun dozdaki stres altında sergilenebilir. Yani amaç; yaşamdaki stresi yok etmek değil, yönetmek olmalıdır.

Kaynak: WellSteps

Kişisel Stres Yönetiminin Prensipleri

Herhangi bir durumda ne kadar strese maruz kalınacağını belirleyen dört temel değişken vardır. Bu değişkenler; stres unsuru, stres yaratan unsuru algılama ve bu unsura karşı belirlenen tutumlar ile strese karşı dayanıklılıktır. Tüm faktörler birbirleriyle ilişkilidir ve her biri diğerini etkiler.

Stres Tepkisi

Algı, tutum, kişinin kendine söyledikleri: Ne algılıyorsunuz? Durumla ilgili tutumunuz nedir? Kendinize ne söylüyorsunuz? Tüm bu soruların cevapları verilecek tepkiyi belirler. Evinde yangın çıkmış biri “Hayatım mahvoldu.” da diyebilir, “Yaşasın evi yeniden düzenleyeceğim.” de. Stres yaratan durum öncesinde, sırasında ve sonrasında kişinin kendine söyledikleri tepkisinin derecesini belirler. Çünkü; stres gerçek değildir, zihnin gerçekleri yorumlama biçimidir. Gerçekçi bakış açısını kaybetmeden stres yaratan unsurları bir yük değil de fırsat olarak görmek kişinin kendi elindedir.

Dayanıklılık, kapasite, hassasiyet: Strese dayanma kapasiteniz ve strese karşı gösterdiğiniz hassasiyet nedir? Bazen küçücük olaylar hayatın sonu gibi görülür, bazen de işlerin ters gitmesi hiç önemsenmez. Kişi yorgunsa küçük bir işi yapmak bile ona ağır gelir, dinlendiğinde ise aynı işe bir fırsat olarak bakabilir. Dayanıklılığı artırmanın yolu, stres tepkisini düzenli olarak azaltmayı öğrenmektir.

Stres unsuru karşısında neler yapılabilir?

Karşı karşıya kalınan stres unsuru doğal olarak tepkiyi etkiler. Bununla birlikte, karşılaşılan sosyal stres unsurlarının kişinin dayanıklılığı ve kendine söyledikleri ile bağlantılı olarak değiştiğini unutmamak gerekir.

Öncesinde: Kişi kendini zora sokacak durumu stresi yaşamadan önce de bilebilir. Örneğin; önemli bir konuşma yapmak, bir projeyi yetiştirmek gibi. Böylesi durumlarda düşünceler kişiyi etkiler; sanki stresi o an yaşıyormuş gibi fiziksel tepkiler verir. Araştırmacılar, pek çok durumda kişi olayla karşılaşmadan önce stres tepkisinin en üst düzeye çıktığını saptamıştır. Vücudun hayal ürünü olaylara verdiği tepki, bu olayların olası olumlu sonuçlarıyla gerçekleşeceğinin düşünü kurarak kontrol altına alınabilir.

O sırada: Stres belirtileri takip edilip strese sokan olaylara tepki verirken düşünülmeli: “Nasıl bir tepki vermek istiyorum?” ve daha önce verilen tepkiler kişiyi mutlu etmemişse her zaman alternatiflerin olduğu bilinip bu alternatiflerden biri tepki olarak seçilmeli.

Sonrasında: Kısa ve uzun vadeli rahatlama teknikleri kullanılarak stresin yarattığı olumsuz etkiler birikmeden boşaltılmalı.

Unutulmamalı ki stres, bireylerin onu algılama durumlarıyla sıkı sıkıya bağlıdır.

Kapak Görseli Kaynak: Pixabay

Kaynak: Serap Gökmen

Previous Article

Hayvanlardan Esinlenerek Geliştirilen Robotların İnsan Hayatına Etkisi

Next Article

Yazar Olmak İsteyenleri Bu Tarafa Alalım!

Share:

Bilim Kafası

Bilim Kafası

Related articles More from author

  • Bilim ve TeknolojiGiyilebilir TeknolojiGüncel

    Gelecek Geri Döndü: Karşınızda Nike’ın Bağcıklarını Kendi Bağlayan Ayakkabısı Adapt BB!

    Kasım 10, 2019
    Tarafından Eren Yaz Işın
  • GüncelTıp

    Şekerli İçecek Tüketimi Erken Ölüme Sebebiyet Veriyor!

    Mart 18, 2019
    Tarafından Eren Yaz Işın
  • Tıp

    Nadir Kemik Hastalığının Gizemi Çözüldü

    Temmuz 3, 2018
    Tarafından Gürcan Tatar
  • Kompost Solucanı
    EğitimGüncel

    Kompost Solucanları İle Öğrenciler Bilime Teşvik Edilebilir Mi?

    Nisan 16, 2019
    Tarafından Ekoloji Dünyası
  • ArabalarGüncel

    Tesla’dan 7 Kişi Kapasiteli SUV Model! Tesla Model Y

    Mart 25, 2019
    Tarafından Gürcan Tatar
  • Dambıl Tutan Kadın
    Tıp

    Egzersiz Yapmak Kanser Hücrelerinin Büyümesine Engel Oluyor!

    Mart 13, 2019
    Tarafından Eren Yaz Işın

BU MAKALELER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR...

  • Bilim ve TeknolojiMobil

    Nesnelerin İnterneti Çağı’nın Yeni Teknolojisi: nuSIM

  • EcoRobotix
    Bilim ve TeknolojiİnovasyonRobotik

    Güneş Enerjisiyle Çalışan Robot, Yabani Otlarla Mücadele Edecek!

  • Bilim ve TeknolojiGiyilebilir TeknolojiGüncel

    Gelecek Geri Döndü: Karşınızda Nike’ın Bağcıklarını Kendi Bağlayan Ayakkabısı Adapt BB!

  • Bilim ve TeknolojiTıp

    Otizm Belirtilerini Azaltması Hedeflenen Teknik, Farelerde Başarılı Oldu!

  • Bilim ve TeknolojiKültür

    Yıllardır Bilinmeyen Gizem Açığa Çıkıyor: Elektrikli Ampulü Kim İcat Etti?

  • Giyilebilir Teknolojiİnovasyon

    Google ve Levi’s Birlikte Tasarladıkları Akıllı Ceket’in Adını Koydular: “Jacquard”

BilimKafası’ndan Haberdar Olun…

Haftalık ve aylık ilgilinizi çekecek makalelerimizden haberdar olmak ister misiniz?

  • Son

  • Popüler

  • Yorumlar

  • Yazar Olmak İsteyenleri Bu Tarafa Alalım!

    Tarafından Eren Yaz Işın
    Nisan 29, 2020
  • Stres ile Yaşamak Kulağa Geldiği Kadar Kötü Olmayabilir!

    Tarafından Bilim Kafası
    Aralık 16, 2019
  • Hayvanlardan Esinlenerek Geliştirilen Robotların İnsan Hayatına Etkisi

    Tarafından Eren Yaz Işın
    Aralık 11, 2019
  • Yapay Zeka Gelecekte Ruhsal Terapiye İhtiyaç Duyacak mı?

    Tarafından Arlin Bal
    Kasım 12, 2019
  • Gelecek Geri Döndü: Karşınızda Nike’ın Bağcıklarını Kendi Bağlayan Ayakkabısı Adapt BB!

    Tarafından Eren Yaz Işın
    Kasım 10, 2019
  • En Az İnsanlar Kadar Yetenekli Sistem, AI (Artificial Intelligince)

    Tarafından Arlin Bal
    Mayıs 1, 2018
  • Üzerime Hafif Bi’ Müzik Alayım!

    Tarafından Arlin Bal
    Mayıs 7, 2018
  • Apple Kampüs 2

    Tarafından Gürcan Tatar
    Mayıs 7, 2018
  • Otomobiller İçin Dev Otomat

    Tarafından Gürcan Tatar
    Mayıs 12, 2018
  • Şu Evin Bir Çıktısını Alabilir Miyim?

    Tarafından Gürcan Tatar
    Mayıs 15, 2018

Zaman Tüneli

  • Nisan 29, 2020

    Yazar Olmak İsteyenleri Bu Tarafa Alalım!

  • Aralık 16, 2019

    Stres ile Yaşamak Kulağa Geldiği Kadar Kötü Olmayabilir!

  • Aralık 11, 2019

    Hayvanlardan Esinlenerek Geliştirilen Robotların İnsan Hayatına Etkisi

  • Kasım 12, 2019

    Yapay Zeka Gelecekte Ruhsal Terapiye İhtiyaç Duyacak mı?

  • Kasım 10, 2019

    Gelecek Geri Döndü: Karşınızda Nike’ın Bağcıklarını Kendi Bağlayan Ayakkabısı Adapt BB!

  • Kasım 10, 2019

    Alexa Kişisel Medikal Asistanınız Olmak İçin En Büyük Aday!

Bilim Kafası

  • Konak Sokak No:1 Beşiktaş
  • bilimkafasi@gmail.com

Arşiv

Nisan 2021
P S Ç P C C P
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  
« Nis    

Bizi takip et

Makale Ara

  • Anasayfa
  • Bize Ulaşın
  • Hakkımızda
  • Bilim ve Teknoloji
  • Robotik
  • Yapay Zeka